Oszukiwać, kręcić, knuć...

Czy nie macie czasami wrażenia, że Wasz pies jest w stanie perfidnie knuć, żeby uzyskać jakieś korzyści? Jeśli tak, to prawdopodobnie macie do tego mocne podstawy. Dzisiejszy odcinek cyklu o psich myślach i świadomości traktuje o tym, czy psy nas bezczelnie oszukują i czy mają z tego frajdę?

Paul Casey mógł tylko bezradnie patrzeć, jak perfidny intruz bezczelnie
kradnie jego piłkę i daje dyla w pobliskie krzaki.
Źródło: http://heavy.com

Oszustwo jest działaniem wymagającym dość skomplikowanej operacji umysłowej. Przed wszystkim ten kto oszukuje musi stworzyć plan działania składający się w uproszczeniu z kilku logicznych punktów: jeśli zrobię A, to oszukany zrobi B, więc muszę zamiast A zrobić coś innego, żeby oszukany nie wiedział co zrobić. Wtedy osiągnę sukces. Być może takie zaawansowane użycie świadomości przez psa budzi wasz sprzeciw i jesteście zdania, że psy nie prowadzą ze sobą tak skomplikowanego, wewnętrznego dialogu. Być może macie dużo racji, ale obserwacje ich zachowania prowadzą do konkluzji, że oszustwo jest dla psów formą zabawy i jako takie sprawia im dużą przyjemność. Co więcej przykłady oszustw świadczą o tym, że musiały być do pewnego stopnia planowane i nie były jedynie wypadkową historii wzmocnień działań, które w przeszłości przyniosły korzyść.

No dobrze, to jak nas psy rolują? Naukowcy przyjrzeli się także i temu zagadnieniu. Robert Mitchell i Nicholas Thompson przeanalizowali zabawy między psami a ludźmi klatka po klatce, szukając podobnych wzorów zachowania. Wyodrębnili dwa najczęściej pojawiające się typy oszustw ze strony człowieka: „było, niema” oraz „zmylenie kierunku”. Pierwsze polega na pokazaniu przedmiotu i schowaniu go, bądź zamarkowaniu wyrzucenia przedmiotu i ukryciu go za plecami. Drugie najczęściej polega na zamarkowaniu rzutu w jedną stronę i faktycznym rzucie w inne miejsce. Pewnie się domyślacie, że psy stosowały identyczne strategie. Pierwsza polegała na położeniu zabawki przed człowiekiem i zaproszeniu do zabawy. W chwili, gdy osoba pochylała się aby wziąć zabawkę, pies porywał ją w ostatniej chwili i uciekał na pewną odległość. „Zmiana kierunku” wiązała się biegiem wprost na człowieka i odskoczeniem w ostatniej chwili. Takie strategie są często obserwowane również w zabawach między samymi psami – wystarczy udać się w miejsce, gdzie swobodnie biegają,

Pewnie, że te wzory zachowania nie świadczą jeszcze, że nasz pies jest geniuszem zbrodni. Istnieją jednak zeznania właścicieli, które opisują niezwykłe i skomplikowanie machlojki ich milusińskich. Moim ulubionym przykładem jest opowieść Stanleya Corena, który opisuje jak jego suczka Tessa z zimną krwią ukradła przysmak drugiego psa – Bishopa. Psy Stanleya zawsze o określonej porze dostawały swoje przysmaki – świńskie uszy. Ten dzień zapowiadał się podobnie, ale spokojny rytuał zakłócił przyjazd na posesję samochodu, który przykuł uwagę Bishopa na tyle, że ten porzucił ucho i udał się sprawdzić sytuację. Tessa w tym czasie poszła po zostawione ucho, wróciła z nim na swoje miejsce i położyła się na przysmaku. Bishop po powrocie szukał pozostawionego specjału, ale oczywiście go nie znalazł, a gdy po pewnym czasie dał za wygraną i pobiegł zająć się swoimi sprawami, Tessa zachwycona wydobyła ukradzione ucho i pożarła ze smakiem.  

Problem z takimi historiami jest taki, że pojawiają się spontanicznie i nie można ich wywołać eksperymentami – a przynajmniej nikomu się jeszcze nie udało. Nie zmienia to faktu, że z dnia na dzień rośnie liczba wystrychniętych na dudka właścicieli i uradowanych tym faktem najlepszych przyjaciół człowieka.